การเกิดมหาสมุทรแอทแลนติก

เป็นรูปการเกิดมหาสมุทรแอตแลนติก คงพอจะถูไถไปก่อนได้

กระทู้เดิมลงรูปไว้หลายรูป เลยเปิดใหม่ซะเลย



เมื่อ 200 ล้านปีที่แล้ว มหาสมุทรแอตแลนติกยังไม่เกิดขึ้น
นักธรณีวิทยาเชื่่อว่า

ทวีปต่างๆ นั้นยังเชื่อมต่อกันอยู่ รูป (a)



Central Atlantic Ocean กำเนิดขึ้นมาเมื่อประมาณ 150 ล้านปีที่แล้ว
เมื่อทวีป

อเมริกาเหนือแยกตัวออกจากอัฟริกาช่องว่างที่ทวีปเลื่อนออกไปก็เกิดเป็น
มหาสมุทร

ในขณะเดียวกันทวีปอเมริกาใต้ก็แยกตัวออกมาจาก Africa เช่นกัน ดังรูป (b)



และมหาสมุทรก็ขยายวงกว้าไปเรื่อยๆ ถึงกรีนแลนด์ (c) และเป็นดังปัจจุบันนี้
(d)
[You must be registered and logged in to see this image.]


บางคนอาจจะสงสัยว่ามหาสมุทรนั้นขยายได้อย่างไร?

ใต้พื้นมหาสมุทรนั้นเป็นที่ๆ มหัศจรรย์อีกที่หนึ่ง

แบบว่าแปลกไม่เหมือนใคร...อะไรประมาณนั้น

ที่สำคัญ มีตำแหน่งหนึ่งที่ ผิวโลกชั้นใน (Earth's Mantle -
จำศัพท์ภาษาไทยไม่ได้


อย่างกระทันหัน) ซึ่งเป็นของเหลวใหลวนมาใกล้ผิวโลก
บริเวณนี้ภาษาอังกฤษเรียกว่า


mid-ocean ridge ภาษาไทยเรียกว่าอะไร(วะ)เปี้ยว?
เจ้าบริเวณนี้แหละที่ทำให้เกิดพื้นมหาสมุทรใหม่ๆ ขึ้นมาเรื่อยๆ
ดันพื้นมหาสมุทรให้กว้างขึ้น
ของเหลวชั้นในของโลกนั้นมีอุณหภูมิสูง นึกภาพเวลาต้มน้ำร้อน
น้ำข้างล่างที่มีอุณหภูมิสูงกว่า
ก็จะลอยขึ้นมาข้างบน ส่วนที่เย็นกว่าก็ใหลวนลงไปข้างล่างทำนอนนั้น
ราวๆ ปี 1960 นักธรณีวิทยาชาวอเมริกันชื่อ Harry Hess
นายHessคนนี้แกเคยเป็นทหารเรือในสมัยสงครามโลกครั้งที่2
รบกับญี่ปุนในมหาสมุทรแปซิฟิก ในขณะรบอยู่ก็อาศัยโอกาศศึกษาก้นมหาสมุทรด้วย
ไม่ได้หมายความว่าเรือของแกโดนตอปิโดญี่ปุ่นจมไปก้นทะเลนะ นายHess
แกใช้เรดาห์
ของเรือรบสำรวจก้นทะเลต่างหาก ที่ Hess สังเกตุพบก็คือ
หินที่รองใต้พื้นของมหาสมุทร
นั้นแตกต่างกับชั้นหินที่รองรับพื้นโลกบนพื้นทวีป ที่แน่ๆ
คือมันมีความหนาแน่นมากกว่า
(เหตุผลหนึ่งก็เพราะว่ามันอยู่ในระดับที่ลึกกว่า?
ตามทฤษฎีนั้นเปลือกโลกชั้นนอก
เปรียบเหมือนของแข็งที่ลอยอยู่บนพื้นของแหลว เหมือนเรือลอยอยู่บนน้ำ
ส่วนที่หนักกว่า-หนาแน่นมากกว่า-ก็ย่อมจมลงลึกกว่าเป็นธรรมดา)

Hess อธิบายต่อว่า....
เนื่องจากการที่หินละลายร้อน (Hot mantle)โผล่ขึ้นมาเรื่อยๆ ตามแนวของ
mid-ocean ridge สักพักมันก็จะเย็นตัวลงเกิดเป็นพื้นมหาสมุทร และ ค่อยๆ
เคลื่อนตัวออกห่างจาก mid-ocean ridge เรื่อยๆ ด้วยอัตตราประมาณ
1500กิโลเมตร ต่อ 150 ล้านปี และในขณะเดียวกันกับที่มันค่อยๆเลื่อนตัวอก
มันก็ค่อยๆ จมลงด้วย (เพราะมันหนัก) หลักฐานที่ว่ามันจมนั้นคือภูเขาหัวตัด
ที่มีให้เห็นทั่วไปใต้พื้นมหาสมุทรแปซิฟิก....
ภูเขาพวกนี้เมื่อก่อนเป็นเกาะมาก่อน
แต่เมื่อพื้นใต้ทะเลต่ำลงเรื่อยๆ มันก็เลยจมลง
และแรงดันของน้ำก็ทำให้มันหัวแบน
อย่างที่เห็นในรูปครับ
เจ้าพื้นมหาสมุทรที่เลื่อนตัวเรื่อยๆ นั้นพอมาถึงใกล้ชายฝั่ง
มันก็จะมุดตัวลงใต้พื้นทวีป
เกิดเป็นปรากฎการณ์ที่เรียกว่า Subduction
แผ่นพื้นมหาสมุทรก็จะจมลงไปอยู่ใน
ชันหินละลายอีกครั้ง
สรุปก็คือ เกิดพื้นทะเลใหม่ที่กลางมหาสมุทร
แล้วก็ดันพื้นทะเลเก่าให้มาชนแผ่นดิน
เมื่อมันชนกันก็จะมุดลงไปใต้โลกและถูกความร้อนหลอมละลายไป
เกิดอย่างนี้เป็นวัฐจักร

ความคิดของ Hess ก็พัฒนาต่อมาเป็นทฤษฎี Plate Tectonics ครับผม
[You must be registered and logged in to see this image.]


ส่วนภาพตรงมุมล่างก็คือปรากฎการณ์ Convection


ของเหลวร้อนก็ใหลวนมาข้างบน ส่วนที่อยู่ข้างบนก็วนไปข้างล่าง


เลยทำให้ผิวหน้าเลื่อนตัวออกจากกัน

โห

สุดยอด

โลกนี้ช่างน่ามหัศจรรย์